Informacje szczegółowe

• śr.

  06

  gru

  2023

  wt.

  12

  mar

  2024

  HORIZON-INFRA-2024-EOSC-01-03

  Data dostarczenia dokumentów: 07.03.2024

  Uruchamianie sieci stowarzyszonych i godnych zaufania repozytoriów EOSC oraz ulepszanie ram usług ogólnych i specyficznych dla danej dyscypliny w zakresie danych i innych cyfrowych obiektów badawczych

  Oczekuje się, że wyniki projektu przyczynią się do osiągnięcia wszystkich następujących wyników:

  • Utworzona zostanie europejska sieć godnych zaufania repozytoriów, która ulepszy ekosystem EOSC, przyczyni się do konsolidacji praktyk otwartej nauki i będzie wspierać europejskich badaczy.
  • Koncepcja i wymagania godnych zaufania repozytoriów są zharmonizowane, co wspiera europejskich fundatorów w lepszym uwzględnianiu przepisów dotyczących otwartej nauki w ich programach
  • Ekosystemy przechowywania danych w Europie są odpowiednio wspierane, zapewniając cyfrowym repozytoriam badawczym wspólny głos, aby mogły lepiej współdziałać z kształtowaniem polityki w zakresie badań naukowych i innowacji oraz reagować w bardziej skoordynowany i spójny sposób na potrzeby europejskich badaczy.

  Zakres :

  Zapewnienie dostępu do danych jest jednym z kluczowych elementów otwartej nauki, która promuje rzetelne i powtarzalne badania naukowe. Wdrożenie zasad danych FAIR w całym cyklu życia danych badawczych jest kluczowym celem europejskiej chmury dla otwartej nauki, a repozytoria cyfrowe stanowią pierwszą linię wdrażania takich zasad. W przypadku wielu programów finansowania w Europie badacze mają obowiązek deponowania swoich danych w repozytoriach zapewniających trwałe i unikalne identyfikatory (PID), akceptowane przez społeczność schematy metadanych, licencje na dostęp do danych i użytkowanie, które w sumie są godne zaufania. Obecnie nie ma ogólnie przyjętej listy takich repozytoriów, natomiast w ogólnych rejestrach repozytoriów znajduje się ich ponad 2000. Trudno jednak ocenić dojrzałość i wiarygodność tych repozytoriów. Dlatego też zidentyfikowanie odpowiedniego repozytorium może być trudnym zadaniem dla badaczy, ich organizacji i organizacji finansujących. W niektórych dyscyplinach badacze współpracują z repozytoriami specyficznymi dla danej dyscypliny, w których obowiązują już określone zasady i standardy spełniające potrzeby określonej społeczności. Inne repozytoria służą bardziej ogólnej publiczności badawczej, a ich zasady i standardy są również z konieczności bardziej ogólne. Niektóre repozytoria zostały certyfikowane jako repozytoria godne zaufania przez jedną z kilku uznanych jednostek certyfikujących.

  W programie „Horyzont Europa” Komisja wprowadziła definicję zaufanych repozytoriów ^[1] ; taka definicja jest zgodna z powszechnie przyjętą definicją repozytorium godnego zaufania.

  Wśród swoich celów EOSC ma na celu połączenie europejskich godnych zaufania repozytoriów w celu zwiększenia dostępu i wykorzystania danych badawczych. Chociaż środowisko stowarzyszone zapewnia wzajemne połączenia techniczne, utworzenie wspólnej sieci zaufanych repozytoriów będzie w stanie poprawić jakość i responsywność całego ekosystemu EOSC, zgodnie z pilotażowym projektem FAIRsFAIR programu „Horyzont 2020”. Taka sieć mogłaby opierać się na istniejących inicjatywach, które już obejmują pokaźną listę repozytoriów, takich jak te posiadające certyfikat CoreTrustSeal lub NestorSeal, które są częścią sieci koordynacji tematycznej lub geograficznej, takiej jak CLARIN, SSHOC, CESSDA lub krajowe chmury otwartej nauki.

  Sieć ta mogłaby również wykorzystywać obecne wysiłki dostawców technologii z EOSC i poza nią, oferujących rozwiązania technologiczne wspierające ochronę zasobów cyfrowych, opracowujące innowacyjne usługi i poprawiające połączenia techniczne między repozytoriami. Wzajemne uczenie się i wsparcie typu peer-to-peer, które sieć powinna promować i wdrażać, mogą silnie wpłynąć na przyjęcie praktyk i usług FAIR oraz ustanowić wspólne programy szkoleniowe. Co więcej, repozytoria, w odróżnieniu od bibliotek, nie skonsolidowały jeszcze ogólnoeuropejskiej reprezentacji, jaką można by osiągnąć poprzez europejską sieć godnych zaufania repozytoriów.

  Propozycje w ramach tego tematu powinny dotyczyć następujących działań i mogłyby wykorzystywać mechanizm udzielania wsparcia na rzecz strony trzeciej, jeżeli takie wsparcie stanowiłoby wartość dodaną:

  • Utworzyć europejską sieć godnych zaufania repozytoriów cyfrowych zgodnie z zasadami umożliwiającymi FAIR, o zasięgu dyscyplinarnym i geograficznym, obejmującą:
    • Wspieranie harmonizacji definicji zaufanych repozytoriów ogólnie i według dyscyplin
    • Wspieraj repozytoria, aby osiągnąć taki status i być uznanym, autorytatywnym źródłem wysokiej jakości danych
    • Wspieraj nowe repozytoria w zakresie skonsolidowanych wymagań i wsparcia peer to peer
  • Zbuduj oszczędne zarządzanie siecią w celu moderowania, koordynowania i zapewniania wspólnej kierunkowości oraz wspólnego zrozumienia prawnego w repozytoriach, a także wspólnego głosu z zainteresowanymi stronami i ekosystemami decydentów, np. w celu zapewnienia odpowiedniego finansowania, silniejszej reprezentacji w środowisku EOSC itp.
  • Wzmocnienie federacji technicznej za pomocą standardów, interfejsów API i rozwiązań, które mogłyby poprawić dostęp do zasobów, w tym interakcję między maszynami, np. w celu zapewnienia użytkownikom dostępu do danych z jednego repozytorium za pośrednictwem drugiego, aby umożliwić repozytoriam w sieci wzajemne oferowanie usług tworzenia kopii zapasowych, itp.
  • Zwiększenie zakresu usług repozytoriów w sieci, zwłaszcza w zakresie przechowywania, przechowywania, a także innowacyjnych rozwiązań (takich jak udostępnianie repozytoriów cyfrowych na żądanie lub we własnym zakresie jako usługa), które będą wspierać instytucje i społeczności;
  • Promuj stabilne inicjatywy ogólne i zorientowane na dyscyplinę, aby wspierać konsolidację schematów i słowników metadanych, standardów w zakresie formatów i usług oraz wspierać interoperacyjność.

  Aby zapewnić komplementarność wyników, oczekuje się, że wnioski będą współpracować i być zgodne z działaniami partnerstwa EOSC oraz koordynować je z odpowiednimi inicjatywami i projektami przyczyniającymi się do rozwoju EOSC. W szczególności należy poszukiwać synergii i komplementarności z projektami finansowanymi w ramach tematów HORIZON-INFRA-2021-EOSC-01-05 i należy w dalszym ciągu opierać się na wynikach projektu FAIRsFAIR w ramach programu „Horyzont 2020”. Oczekiwana jest także ścisła współpraca z projektami finansowanymi w ramach tematów HORIZON-INFRA-2023-EOSC-01-01 i HORIZON-INFRA-2024-EOSC-01-04.

  Więcej informacji znajduje się na stronie Komisji Europejskiej.

   

  Lista wszystkich otwartych konkursów w programie Horyzont Europa dostępna jest na stronie Krajowego Punktu Kontaktowego.